Nội Dung
HƠN 500 ĐƠN LÀM ‘QUÁI THÚ’ CHỞ HÀNG TRÊN BIỂN
CƠN SỐT ĐƠN HÀNG TÀU BIỂN SIÊU LỚN
Các nhà máy đóng tàu đang đối mặt với làn sóng đơn đặt hàng chưa từng có. Hơn 500 đơn hàng đóng tàu container siêu lớn đã được gửi đi. Những con tàu có thể chở hơn 20.000 TEU đang được săn đón. Các tập đoàn vận tải lớn muốn mở rộng đội tàu nhanh chóng. Nhu cầu vận tải biển phục hồi mạnh sau đại dịch và bất ổn chuỗi cung ứng. Đơn hàng chủ yếu đến từ châu Á và châu Âu. Các nhà máy tại Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản hoạt động gần hết công suất. Việc chế tạo các “quái thú” biển đang bùng nổ.
VÌ SAO CẦN NHỮNG TÀU SIÊU LỚN
Tàu lớn giúp tiết kiệm nhiên liệu nhờ hiệu quả kinh tế theo quy mô. Một tàu lớn chở được lượng hàng bằng nhiều tàu nhỏ cộng lại. Điều này làm giảm chi phí vận hành và lượng phát thải CO₂. Nhu cầu tiêu dùng toàn cầu tăng khiến các hãng cần tăng sức chứa. Tàu siêu lớn giúp vận chuyển hàng hóa giữa các trung tâm cảng lớn hiệu quả hơn. Với giá cước container vẫn ở mức cao, các công ty đẩy mạnh đầu tư tàu lớn. Các tuyến xuyên đại dương là đích đến của những “siêu tàu” này. Khả năng cạnh tranh phụ thuộc vào đội tàu hiện đại và tiết kiệm.
NHỮNG ĐƠN HÀNG LỚN NHẤT ĐÃ ĐƯỢC KÝ
Hãng vận tải biển MSC đã đặt hơn 100 tàu container mới trong hai năm qua. CMA CGM, Maersk, HMM cũng có các đơn hàng lớn với xưởng đóng tàu châu Á. Evergreen từ Đài Loan ký hợp đồng đóng 24 tàu sức chở trên 24.000 TEU. MOL của Nhật đầu tư vào đội tàu LNG thân thiện với môi trường. Các công ty Trung Quốc đẩy mạnh đơn hàng tàu phục vụ “Con đường tơ lụa trên biển”. Một số đơn hàng có giá trị lên tới hàng tỷ USD. Đơn đặt hàng hiện nay phủ kín lịch sản xuất đến tận năm 2028. Đó là cơ hội lớn và cũng là áp lực không nhỏ cho ngành đóng tàu.
NHỮNG NHÀ MÁY ĐÓNG TÀU DẪN ĐẦU
Hyundai Heavy Industries là cái tên lớn trong ngành đóng tàu siêu lớn. Samsung Heavy Industries cũng nắm nhiều hợp đồng tàu chở container LNG. Các công ty Trung Quốc như CSSC và COSCO Shipyard cũng vươn lên mạnh mẽ. Nhật Bản giữ vị trí nhất định nhờ chất lượng kỹ thuật ổn định. Hàn Quốc hiện chiếm khoảng 40% đơn hàng tàu container toàn cầu. Các nhà máy phải đầu tư nâng cấp dây chuyền để bắt kịp yêu cầu kỹ thuật mới. Công nghệ xanh và khả năng tự động hóa là yếu tố then chốt hiện nay. Cạnh tranh trong ngành đóng tàu đang ở mức cao nhất trong nhiều năm.
THÁCH THỨC VỀ NGUỒN LỰC VÀ NHÂN LỰC
Các nhà máy đang thiếu kỹ sư thiết kế và công nhân lành nghề. Ngành đóng tàu đòi hỏi tay nghề cao và quy trình khắt khe. Chuỗi cung ứng vật liệu đóng tàu như thép, sơn, động cơ đang chịu áp lực. Một số dự án bị chậm tiến độ do thiếu linh kiện từ châu Âu. Giá vật tư và nhân công tăng ảnh hưởng đến lợi nhuận doanh nghiệp. Dù vậy, nhu cầu cao vẫn tạo động lực để duy trì sản xuất liên tục. Nhiều quốc gia tăng đầu tư đào tạo nghề cho lĩnh vực đóng tàu. Các trường kỹ thuật hàng hải nhận được nhiều hỗ trợ hơn trước.
CÔNG NGHỆ MỚI ĐƯỢC ÁP DỤNG MẠNH MẼ
Tàu container hiện đại tích hợp hệ thống dẫn đường tự động và phân tích dữ liệu. Nhiều tàu sử dụng nhiên liệu LNG, methanol hoặc hydrogen thay dầu diesel. Các phần mềm quản lý hạm đội giúp tối ưu hóa hải trình và nhiên liệu. Robot và công nghệ in 3D được áp dụng trong một số công đoạn chế tạo. Hệ thống thu hồi khí thải và xử lý nước ballast bắt buộc phải có trên tàu mới. Những yêu cầu kỹ thuật khắt khe giúp nâng cao chất lượng tàu vận tải. Sự đổi mới công nghệ là yếu tố sống còn để giành thị phần. Tàu “xanh” đang trở thành tiêu chuẩn ngành.
TÁC ĐỘNG ĐẾN NGÀNH VẬN TẢI TOÀN CẦU
Sự gia tăng số lượng tàu lớn làm thay đổi cấu trúc mạng lưới vận tải biển. Các cảng lớn phải nâng cấp bến bãi và thiết bị xếp dỡ. Cạnh tranh giữa các cảng trung chuyển cũng trở nên gay gắt hơn. Các tuyến dịch vụ trực tiếp từ châu Á đến châu Âu, Mỹ phát triển mạnh. Hàng hóa được vận chuyển nhanh hơn, hiệu quả hơn và ít rủi ro hơn. Giá cước container có thể giảm nếu số lượng tàu tăng quá nhanh. Tuy nhiên, biến động thị trường khiến các hãng tàu vẫn cẩn trọng đầu tư. Quản trị rủi ro trở thành ưu tiên hàng đầu của các tập đoàn vận tải.
CƠ HỘI NÀO CHO VIỆT NAM
Ngành đóng tàu Việt Nam có tiềm năng tham gia vào chuỗi cung ứng này. Một số nhà máy trong nước đã nhận gia công phần thân tàu hoặc linh kiện. Tuy nhiên, năng lực kỹ thuật và công nghệ cần được nâng cấp đồng bộ. Chính phủ có thể hỗ trợ bằng chính sách tín dụng và đào tạo nhân lực. Nếu tận dụng tốt, Việt Nam có thể trở thành vệ tinh sản xuất cho các ông lớn. Đây là cơ hội để nâng cao trình độ ngành công nghiệp đóng tàu Việt. Hợp tác quốc tế và chuyển giao công nghệ là hướng đi thiết thực. Việt Nam cần chiến lược dài hạn để không bỏ lỡ chu kỳ phát triển mới.
Xem thêm:
Mỹ đề xuất thu phí cảng 1 triệu đô la đối với hãng tàu Trung Quốc
