Mỹ rút khỏi đàm phán thuế carbon trong vận tải biển: Tác động toàn cầu

Mỹ bất ngờ rút khỏi tiến trình thương lượng

Mỹ tuyên bố rút khỏi các cuộc đàm phán thuế carbon do Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) khởi xướng. Đây là sáng kiến nhằm áp dụng thuế carbon lên nhiên liệu tàu biển để giảm phát thải. Các cuộc đàm phán diễn ra tại trụ sở IMO ở London cuối tháng 3 vừa qua. Quyết định của Mỹ gây ngạc nhiên và làm nhiều quốc gia đồng minh lo ngại. Washington cho biết họ cần thêm thời gian để đánh giá tác động kinh tế trong nước. Một số quan chức cho rằng thuế carbon có thể ảnh hưởng tiêu cực đến ngành vận tải Mỹ. Tuyên bố rút lui được đưa ra sau nhiều phiên họp căng thẳng và bất đồng sâu sắc. Sự rút lui này là bước lùi trong các nỗ lực khí hậu toàn cầu.

Thuế carbon và mục tiêu phát thải ròng bằng 0

IMO đang thúc đẩy kế hoạch đạt phát thải ròng bằng 0 trong ngành hàng hải vào năm 2050. Ngành vận tải biển hiện phát thải khoảng 3% lượng khí nhà kính toàn cầu. Nếu không hành động, con số này có thể tăng khi nhu cầu vận tải tiếp tục mở rộng. Thuế carbon được xem là biện pháp quan trọng để thúc đẩy sử dụng nhiên liệu sạch. Các quốc gia như Pháp, Đức, Đan Mạch và đảo quốc Thái Bình Dương ủng hộ mạnh mẽ. Họ đề xuất đánh thuế nhiên liệu sử dụng cho tàu biển theo mức phát thải. Số tiền thu từ thuế có thể dùng để hỗ trợ các nước đang phát triển. Thuế carbon cũng giúp tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các hãng tàu.

Phản ứng trái chiều từ cộng đồng quốc tế

Quyết định của Mỹ làm dấy lên làn sóng chỉ trích từ nhiều tổ chức môi trường quốc tế. Greenpeace cho rằng Mỹ đang ưu tiên lợi ích kinh tế hơn tương lai khí hậu toàn cầu. Friends of the Earth cáo buộc Washington thụt lùi trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Các đảo quốc nhỏ lo ngại sự trì hoãn sẽ khiến họ mất cơ hội sống còn. Nhiều nước kỳ vọng Mỹ dẫn đầu nỗ lực toàn cầu, nhưng giờ đây họ cảm thấy bị phản bội. Liên minh châu Âu tuyên bố sẽ tiếp tục đàm phán dù thiếu sự tham gia của Mỹ. Các nước này nhấn mạnh rằng hành động khí hậu không thể chờ đợi lâu hơn nữa. Nhiều nước đang phát triển kêu gọi thiết lập quỹ công bằng từ nguồn thu thuế carbon.

Lo ngại trong nội bộ chính quyền Mỹ

Chính quyền Tổng thống Biden đang đối mặt với mâu thuẫn nội bộ về chính sách vận tải biển. Bộ Giao thông và một số cố vấn kinh tế lo ngại thuế carbon gây tăng chi phí vận tải. Họ cho rằng điều đó sẽ ảnh hưởng đến người tiêu dùng và chuỗi cung ứng trong nước. Ngược lại, Bộ Ngoại giao và Cơ quan Bảo vệ Môi trường lại ủng hộ biện pháp mạnh mẽ hơn. Một số nghị sĩ Đảng Dân chủ cũng bày tỏ thất vọng với quyết định rút lui của chính phủ. Họ cho rằng Mỹ cần giữ vững vai trò lãnh đạo trong các nỗ lực khí hậu quốc tế. Cuộc tranh luận đang phản ánh sự giằng co giữa kinh tế ngắn hạn và trách nhiệm toàn cầu. Các nhóm vận động đang kêu gọi chính quyền thay đổi lập trường trước phiên họp IMO tiếp theo.

Ngành vận tải biển toàn cầu đang chuyển mình

Dù thiếu sự đồng thuận toàn cầu, nhiều hãng tàu lớn đã chủ động chuyển đổi xanh. Maersk, MSC và CMA CGM đang đầu tư mạnh vào nhiên liệu sạch và tàu thân thiện môi trường.
Họ tin rằng đầu tư xanh giúp tăng lợi thế cạnh tranh trong dài hạn. Các doanh nghiệp này cũng mong muốn có chính sách toàn cầu rõ ràng để không bị thiệt thòi. Nếu không có thuế carbon, các hãng đầu tư xanh sẽ đối mặt với cạnh tranh không công bằng. Một hệ thống thuế toàn cầu sẽ tạo ra sân chơi bình đẳng giữa các hãng vận tải. Tuy nhiên, thiếu sự tham gia của Mỹ có thể khiến quá trình này kéo dài và kém hiệu quả. Điều đó có thể làm chậm quá trình chuyển đổi của toàn ngành vận tải biển.

Tác động đến tương lai đàm phán khí hậu

Cuộc họp tiếp theo của IMO dự kiến diễn ra vào tháng 7 năm nay. Nhiều quốc gia kỳ vọng sẽ đạt được thỏa thuận cụ thể về cơ chế tài chính khí hậu. Tuy nhiên, sự vắng mặt của Mỹ sẽ là trở ngại lớn cho việc đạt đồng thuận toàn cầu. Một số nước phát thải lớn có thể vin vào Mỹ để trì hoãn cam kết khí hậu. Điều này khiến nhiều nhà ngoại giao lo ngại về tương lai các thể chế khí hậu đa phương. Nếu các nước lớn không cam kết mạnh mẽ, niềm tin toàn cầu sẽ tiếp tục bị xói mòn. Sự phân hóa giữa các quốc gia giàu và nghèo có thể ngày càng sâu sắc hơn. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tiến trình giảm phát thải toàn cầu.

Kết luận: Mỹ cần hành động có trách nhiệm hơn

Việc Mỹ rút khỏi đàm phán thuế carbon là bước lùi đáng tiếc trong nỗ lực toàn cầu. Thế giới cần sự tham gia của tất cả quốc gia, đặc biệt là các nước phát thải lớn. Ngành vận tải biển không thể chờ đợi thêm nếu muốn đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Mỹ cần xem lại vai trò của mình trong việc định hình chính sách khí hậu quốc tế. Các quyết định mang tính toàn cầu không thể bị chi phối bởi lợi ích kinh tế ngắn hạn. Cam kết khí hậu không chỉ là lời nói, mà cần thể hiện bằng hành động cụ thể. Trong bối cảnh khí hậu ngày càng bất ổn, mỗi quyết định đều mang ý nghĩa sống còn. Mỹ có thể làm lại nếu quay trở lại bàn đàm phán với tinh thần xây dựng và trách nhiệm.

Xem thêm:

Giải pháp hữu hiệu mở rộng thị trường xuất khẩu: Hướng đi bền vững cho doanh nghiệp Việt

Chiến lược phát triển của Maersk tại thị trường logistics quốc tế và Việt Nam