Nội Dung
Ngành vận tải biển có nguy cơ đối mặt với nhiều gián đoạn
Giới thiệu
Ngành vận tải biển toàn cầu đang đối mặt nguy cơ gián đoạn nghiêm trọng. Các yếu tố tự nhiên, chính trị và logistics gây áp lực lớn. Tình hình ngày 18/6/2025 cho thấy rủi ro ngày càng tăng. Bài viết phân tích các nguy cơ và tác động đến ngành.
Nguy cơ từ thiên nhiên
Mực nước thấp tại kênh đào Panama gây lo ngại. Hạn hán nghiêm trọng nhất lịch sử xảy ra tháng 10/2023. Mùa khô kéo dài đến tháng 4/2025 làm gián đoạn giao thương. Tàu phải chờ nhiều ngày, làm chậm chuỗi cung ứng.
Kênh đào Suez cũng đối mặt thách thức. Căng thẳng an ninh ở Biển Đỏ ảnh hưởng tuyến đường. Nhiều hãng chuyển hướng qua Mũi Hảo Vọng. Thời gian vận chuyển kéo dài, chi phí tăng cao.
Biến đổi khí hậu làm phức tạp thêm. Sông Rhine ở châu Âu giảm mực nước. Vận chuyển sà lan từ cảng Antwerp bị hạn chế. Áp lực lên hệ thống logistics nội địa gia tăng.
Thiên tai như bão cũng đe dọa. Bão nhiệt đới tại Đông Nam Á làm gián đoạn cảng. Cảng Cái Mép Việt Nam từng tạm ngừng hoạt động năm 2024. Hàng hóa bị trì hoãn nghiêm trọng.
Rủi ro từ chính trị và an ninh
Căng thẳng địa chính trị làm gián đoạn tuyến đường biển. Lệnh ngừng bắn Mỹ – Houthi tại Biển Đỏ đạt được ngày 6/5/2025. Tuy nhiên, bất ổn vẫn tiềm ẩn. Tàu thuyền quay lại Suez nhưng rủi ro tái diễn.
Chính sách thuế quan từ Mỹ gây áp lực. Các mức thuế cao ảnh hưởng thương mại Trung Quốc. Số chuyến hàng bị hủy gia tăng, theo cảm nhận trên X. Chuỗi cung ứng đối mặt gián đoạn.
Tranh chấp đáy biển trở thành chiến trường mới. Mỹ và Trung Quốc cạnh tranh tài nguyên. Quần đảo Cook hợp tác với Trung Quốc khai thác đáy biển. Điều này làm gia tăng căng thẳng hải quân.
Các lệnh cấm bay ảnh hưởng logistics. Bộ Quốc phòng Việt Nam công bố khu vực cấm bay. Cảng hàng không và cảng biển bị hạn chế hoạt động. An ninh khu vực ảnh hưởng vận tải.
Gián đoạn từ logistics
Tắc nghẽn cảng biển là vấn đề lớn. Cảng Antwerp đình công toàn quốc ngày 20/5/2025. Cảng Kallo và Boudewijn bị gián đoạn, làm chậm hàng hóa. Tình trạng lan sang châu Á, Mỹ.
Thiếu hụt tàu container là nguy cơ mới. Nhu cầu hàng hóa tăng cao từ đại dịch Covid-19. Các hãng lớn như Maersk không đáp ứng kịp. Giá cước vận tải tăng vọt, gây áp lực.
Dư thừa đơn hàng đóng tàu làm phức tạp. Sản lượng đặt hàng đạt 27,9% công suất thị trường. Theo báo cáo, cung vượt cầu từ năm 2023. Lợi nhuận các hãng nhỏ giảm mạnh.
Thiếu container rỗng cũng gây khó. Các bãi chứa container chất đống tại Trung Quốc. Hãng vận tải phải xoay xở để điều chỉnh. Chuỗi cung ứng toàn cầu bị ảnh hưởng.
Tác động đến doanh nghiệp
Các hãng lớn như Maersk chịu áp lực. Chuyển hướng qua Mũi Hảo Vọng tăng chi phí. Lợi nhuận quý I/2025 vẫn đạt 6,1 tỷ USD. Tuy nhiên, rủi ro dài hạn đáng lo.
Doanh nghiệp nhỏ tại Việt Nam gặp khó. PVTrans báo lỗ 120 tỷ đồng quý I/2025. Cảng Hải An giảm 8% doanh thu do tắc nghẽn. Sản lượng hàng hóa sụt giảm.
Chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn. Tắc nghẽn tại Suez và Panama làm chậm hàng. Giá cước tăng 41% chỉ trong một tuần, theo Drewry. Người tiêu dùng chịu chi phí cao hơn.
Nhân lực ngành cũng bị ảnh hưởng. Thủy thủ tại các công ty nhỏ giảm lương. Việc làm không ổn định do gián đoạn vận tải. Ngành cần giải pháp hỗ trợ.
Giải pháp ứng phó
Công nghệ tối ưu hóa lộ trình là chìa khóa. Australia phát triển AI giảm nhiên liệu 20-30%. Các hãng lớn áp dụng để vượt qua gián đoạn. Hiệu quả vận hành được cải thiện.
Hợp tác quốc tế cần được tăng cường. Việt Nam ký hợp đồng với Nhật Bản. Công nghệ và vốn nước ngoài hỗ trợ ngành. Các cảng lớn như Cái Mép được nâng cấp.
Chính phủ cần hỗ trợ tài chính. Quỹ phát triển ngành biển được đề xuất. Doanh nghiệp nhỏ nhận vay ưu đãi. Khoảng cách cạnh tranh được thu hẹp.
Đào tạo nhân lực là nhiệm vụ quan trọng. Thủy thủ học cách ứng phó gián đoạn. Các trường đại học hợp tác với VOS. Ngành vận tải biển bền vững hơn.
Triển vọng và rủi ro
Ngành vận tải biển có tiềm năng phục hồi. Đến 2030, thị trường đạt 1,5 nghìn tỷ USD. Tuy nhiên, gián đoạn tự nhiên vẫn đe dọa. Biến đổi khí hậu cần được kiểm soát.
Công nghệ xanh định hình tương lai. SAF chiếm 20% nhiên liệu năm 2035. Các hãng áp dụng để giảm phát thải. Tuy nhiên, chi phí đầu tư cao.
Căng thẳng địa chính trị là rủi ro lớn. Tranh chấp đáy biển có thể leo thang. An ninh hàng hải cần được bảo vệ. Ngành đối mặt thách thức dài hạn.
Theo X, dư luận lo ngại gián đoạn. Người dân ủng hộ công nghệ xanh. Nhà đầu tư cân nhắc rủi ro cao. Ngành cần chiến lược linh hoạt.
Kết luận
Ngành vận tải biển đối mặt nhiều gián đoạn. Thiên nhiên như hạn hán, bão gây áp lực. Chính trị và an ninh làm phức tạp tuyến đường. Logistics tắc nghẽn thêm khó khăn.
Doanh nghiệp lớn như Maersk chịu áp lực. Các công ty nhỏ như PVTrans gặp khó. Chuỗi cung ứng toàn cầu bị ảnh hưởng nặng. Giá cước tăng cao tác động người tiêu dùng.
Giải pháp công nghệ và hợp tác là hy vọng. Chính phủ cần hỗ trợ tài chính. Đào tạo nhân lực nâng cao năng lực. Ngành vận tải biển hướng đến bền vững.
Tương lai phụ thuộc vào kiểm soát rủi ro. Công nghệ xanh và an ninh hàng hải là chìa khóa. Ngành cần vượt qua gián đoạn để phát triển. Vận tải biển vẫn có triển vọng.
Xem thêm:
Mỹ đề xuất thu phí cảng 1 triệu đô la đối với hãng tàu Trung Quốc
