Nội Dung
Quái vật năng lượng mặt trời của Trung Quốc đổ bộ Châu Âu
Làn sóng giá rẻ tràn vào châu Âu
Trung Quốc đang tạo cú sốc lớn cho thị trường năng lượng mặt trời châu Âu. Hàng triệu tấm pin giá rẻ tràn vào từ các tập đoàn lớn như LONGi, Trina Solar. Các hãng Trung Quốc chiếm tới 80% thị phần tấm pin nhập khẩu của EU. Sản phẩm của họ mỏng, nhẹ, công suất cao, giá chỉ còn 0,15 USD mỗi watt. Giá này thấp gần một nửa so với sản xuất nội địa châu Âu. Các doanh nghiệp châu Âu rơi vào cảnh khốn khó vì chi phí cao hơn nhiều. Họ lo mất luôn ngành sản xuất nếu không có biện pháp bảo hộ kịp thời. Nhiều lãnh đạo EU phải họp liên tục để tìm cách ứng phó. Tình thế đang trở nên căng thẳng vì tác động lan rộng khắp ngành năng lượng xanh.
Áp lực lớn lên sản xuất trong nước
Sự đổ bộ ồ ạt của hàng Trung Quốc tạo áp lực chưa từng có. Nhiều nhà máy tại Đức, Pháp phải giảm công suất vì giá không cạnh tranh nổi. Một số công ty chỉ còn cách tạm dừng sản xuất để tránh thua lỗ. Các hiệp hội công nghiệp châu Âu cảnh báo ngành sản xuất nội địa có thể sụp đổ hoàn toàn. Nếu ngành điện mặt trời biến mất, châu Âu sẽ chỉ còn là thị trường tiêu thụ. Nhiều doanh nghiệp EU đang yêu cầu chính phủ áp thuế chống bán phá giá. Nhưng biện pháp này cũng khiến giá điện xanh có nguy cơ tăng mạnh. Đó là bài toán khó khiến nhiều nước chưa dám hành động dứt khoát. Mối lo về việc mất chủ quyền năng lượng càng lớn hơn bao giờ hết.
Người tiêu dùng hưởng lợi nhưng rủi ro tiềm ẩn
Pin mặt trời Trung Quốc giá rẻ giúp giảm chi phí lắp đặt trên toàn châu Âu. Nhiều hộ gia đình, doanh nghiệp tranh thủ lắp hệ thống điện mặt trời. Chi phí đầu tư giảm sâu, giúp các dự án lớn được triển khai nhanh hơn. Điều này giúp châu Âu tiến gần hơn mục tiêu phát triển năng lượng tái tạo. Nhưng mặt khác, các chính phủ bối rối. Người dân thích giá rẻ, nhưng ngành sản xuất trong nước đang kêu cứu. Các hiệp hội đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ. Ví dụ, trợ giá cho nhà máy nội địa hoặc áp hạn ngạch nhập khẩu. Song EU cũng lo bị Trung Quốc trả đũa thương mại. Cuộc chiến năng lượng xanh nay thành mặt trận kinh tế căng thẳng.
Lo ngại phụ thuộc sâu vào Trung Quốc
Trung Quốc kiểm soát gần như toàn bộ chuỗi cung ứng năng lượng mặt trời. Từ polysilicon đến cell pin, họ chiếm hơn 80% thị phần toàn cầu. Châu Âu lo sợ kịch bản giống khủng hoảng khí đốt với Nga. Nếu Trung Quốc hạn chế xuất khẩu, ngành điện mặt trời châu Âu có thể tê liệt. Các nhà máy tại EU đang tìm cách tự sản xuất polysilicon. Nhưng đầu tư nhà máy mới tốn hàng tỷ euro và mất nhiều năm. Một số quỹ đầu tư e ngại rót vốn vì lo cạnh tranh không nổi. Mỹ từng cảnh báo châu Âu cần giảm lệ thuộc Trung Quốc. Song giải pháp không hề đơn giản. Châu Âu đang đứng trước ngã ba đường. Mọi quyết định lúc này đều tiềm ẩn rủi ro lớn.
Cân nhắc chính sách bảo hộ hay mở cửa
Lãnh đạo EU đang tranh luận dữ dội về cách bảo vệ ngành điện mặt trời. Một bên muốn đánh thuế nhập khẩu để cứu nhà máy bản địa. Bên còn lại lo sợ giá điện xanh tăng, làm khó người dân. Các quốc gia có tỷ lệ lắp đặt điện mặt trời cao cũng chia rẽ. Đức, Tây Ban Nha ủng hộ trợ cấp sản xuất nội địa. Pháp lại lo tạo căng thẳng thương mại với Trung Quốc. Nhiều hãng châu Âu đề nghị lập quỹ đầu tư riêng cho công nghệ pin mới. Nhưng không phải nước nào cũng đủ tiền hỗ trợ ngành này. Trong lúc chính trị còn tranh cãi, hàng giá rẻ Trung Quốc vẫn tiếp tục đổ vào. Điều này càng đẩy châu Âu vào thế tiến thoái lưỡng nan.
Kết luận: Bước ngoặt cho năng lượng xanh
Trung Quốc đang trở thành quái vật khổng lồ trong ngành năng lượng mặt trời. Sản phẩm giá rẻ giúp họ chiếm lĩnh thị trường châu Âu nhanh chóng. Người tiêu dùng hưởng lợi với chi phí lắp đặt thấp kỷ lục. Nhưng ngành công nghiệp bản địa châu Âu đang đứng bên bờ sụp đổ. Châu Âu phải lựa chọn: bảo hộ sản xuất nội địa hay chấp nhận lệ thuộc vào hàng Trung Quốc. Cuộc khủng hoảng này không còn chỉ là vấn đề thương mại. Đây là bài toán an ninh năng lượng của cả châu lục. Quyết định của châu Âu hôm nay sẽ định hình ngành năng lượng xanh trong nhiều thập kỷ tới.
Xem thêm:
Mỹ đề xuất thu phí cảng 1 triệu đô la đối với hãng tàu Trung Quốc
