Nội Dung
Tàu hàng qua Biển Đỏ khôi phục hơn 60%
Giới thiệu
Lưu lượng tàu hàng qua Biển Đỏ tăng 60% nhờ tình hình an ninh cải thiện. Tuyến vận tải này nối châu Âu với châu Á. Các cuộc tấn công của Houthi từng gây gián đoạn nghiêm trọng. Bài viết phân tích nguyên nhân khôi phục và tác động kinh tế. Đồng thời, đánh giá thách thức và triển vọng tương lai.
Tình hình an ninh tại Biển Đỏ
Biển Đỏ là tuyến hàng hải chiến lược qua kênh đào Suez. Nó xử lý 12% thương mại toàn cầu. Từ tháng 11/2023, lực lượng Houthi ở Yemen tấn công tàu hàng. Họ nhắm vào tàu liên quan đến Israel và Mỹ. Các cuộc tấn công bằng tên lửa và drone gây gián đoạn lớn. Lưu lượng tàu giảm xuống 20-23 tàu/ngày vào tháng 8/2024. Trước đó, mức trung bình là 72-75 tàu/ngày.
Phái bộ hải quân EU Aspides được thành lập để bảo vệ tàu. Nhiệm vụ chính là giám sát và hộ tống tàu qua Biển Đỏ. Sau các hoạt động quân sự của Mỹ, lệnh ngừng bắn đạt được ngày 6/5/2025. Oman làm trung gian hòa giải giữa Mỹ và Houthi. Tình hình an ninh cải thiện, giúp tàu quay lại tuyến này. Đến tháng 6/2025, lưu lượng đạt 36-37 tàu/ngày. Đây là mức tăng 60% so với tháng 8/2024.
Theo Chuẩn đô đốc Vasileios Gryparis, an ninh Biển Đỏ dần ổn định. Các cuộc tấn công của Houthi giảm đáng kể. Tuy nhiên, lưu lượng vẫn chưa đạt mức trước khủng hoảng. Nhiều hãng tàu vẫn thận trọng khi chọn tuyến này. Các bài đăng trên X phản ánh sự lạc quan về tình hình. Nhưng rủi ro an ninh vẫn là mối quan ngại lớn.
Tác động kinh tế của gián đoạn trước đây
Căng thẳng ở Biển Đỏ gây thiệt hại nặng nề cho kinh tế toàn cầu. Nhiều hãng tàu chuyển hướng qua Mũi Hảo Vọng. Hành trình này dài hơn, tăng chi phí vận chuyển. Chi phí bảo hiểm cho tàu qua Biển Đỏ tăng 100%. Giá cước container từ Trung Quốc đến châu Âu tăng 248%. Một container 40 feet đạt mức 4.000 USD vào đầu 2024.
Doanh thu kênh đào Suez giảm hơn 60% trong năm 2024. Ai Cập thiệt hại ước tính 7 tỷ USD. Kênh đào là nguồn thu ngoại tệ quan trọng của Ai Cập. Sự gián đoạn ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Thời gian vận chuyển kéo dài làm chậm sản xuất. Người tiêu dùng chịu chi phí cao hơn do giá hàng hóa tăng.
Ngành vận tải biển Việt Nam cũng bị ảnh hưởng. 80% hàng hóa đi EU và Mỹ qua Suez. Chi phí vận chuyển tăng làm giảm lợi nhuận doanh nghiệp. Hiệp hội Thủy sản Việt Nam cảnh báo thách thức cho xuất khẩu. Các hãng như Maersk, MSC tạm dừng tuyến Biển Đỏ. Điều này gây thiếu container và phụ phí lớn.
Các yếu tố thúc đẩy khôi phục lưu lượng tàu
Lệnh ngừng bắn ngày 6/5/2025 là yếu tố quan trọng. Nó giảm các cuộc tấn công của Houthi. Phái bộ EU Aspides tăng cường tuần tra eo biển Bab Al-Mandab. Tàu hàng được hộ tống, đảm bảo an toàn hàng hải. Từ tháng 2/2025, 166 tàu quay lại kênh đào Suez. Tháng 3/2025 ghi nhận dấu hiệu phục hồi rõ rệt.
Chủ tịch Cơ quan Quản lý kênh đào Suez, Osama Rabie, lạc quan về tình hình. Ông cho biết nhiều hãng tàu quay lại tuyến này. Các cải tiến hạ tầng kênh đào cũng hỗ trợ lưu thông. Kênh được nâng cấp để tăng thêm 6-8 tàu/ngày. Điều này giúp giảm áp lực lên tuyến vận tải.
Nhu cầu thương mại toàn cầu tăng cũng thúc đẩy lưu lượng tàu. Sản lượng sản xuất toàn cầu tăng nhanh nhất trong 22 tháng. Các cảng lớn ở châu Âu và châu Á hoạt động sôi nổi hơn. Tuy nhiên, một số hãng tàu vẫn chọn Mũi Hảo Vọng. Họ lo ngại rủi ro an ninh có thể tái diễn.
Thách thức trong việc duy trì ổn định
Dù có tiến triển, Biển Đỏ vẫn tiềm ẩn rủi ro. Houthi vẫn sở hữu tên lửa và drone hiện đại. Một cuộc tấn công vào tàu USS Harry Truman cho thấy mối đe dọa. Lệnh ngừng bắn hiện tại có thể mong manh. Nếu xung đột Israel-Hamas leo thang, Houthi có thể tái tấn công.
Hải quân EU đối mặt với hạn chế về nguồn lực. Số tàu khu trục giảm 32% từ năm 1999 đến 2018. Hải quân Pháp chịu trách nhiệm chính trong chiến dịch Aspides. Thiếu sự tham gia đồng đều từ các nước EU là vấn đề. Mỹ dẫn đầu liên minh “Người bảo vệ thịnh vượng” với 10 nước. Nhưng hiệu quả của liên minh này vẫn bị nghi ngờ.
Chi phí vận chuyển vẫn cao hơn trước khủng hoảng. Phí bảo hiểm và phụ phí tiếp tục áp lực lên doanh nghiệp. Một số cảng ở Nam Phi quá tải do tàu chuyển hướng. Điều này làm chậm chuỗi cung ứng toàn cầu. Các doanh nghiệp Việt Nam cần chuẩn bị cho biến động giá cước.
Giải pháp và triển vọng tương lai
EU cần tăng cường nguồn lực cho chiến dịch Aspides. Đầu tư vào tàu khu trục và công nghệ giám sát là cần thiết. Hợp tác quốc tế với Mỹ và các nước khu vực phải được đẩy mạnh. Điều này giúp duy trì lệnh ngừng bắn và an ninh lâu dài.
Ai Cập cần tiếp tục nâng cấp kênh đào Suez. Các dự án mở rộng kênh sẽ tăng lưu lượng tàu. Chính sách giảm phí qua kênh có thể thu hút hãng tàu. Các cảng châu Phi cần cải thiện hạ tầng để giảm quá tải. Điều này hỗ trợ các tàu chọn tuyến Mũi Hảo Vọng.
Doanh nghiệp Việt Nam nên đa dạng hóa tuyến vận tải. Tìm kiếm các cảng thay thế ở Đông Phi là một giải pháp. Theo dõi tình hình an ninh Biển Đỏ để điều chỉnh kế hoạch. Hợp tác với các hãng tàu lớn giúp giảm rủi ro chi phí.
Triển vọng khôi phục hoàn toàn lưu lượng tàu là khả quan. Nếu an ninh ổn định, kênh đào Suez sẽ lấy lại vị thế. Kinh tế toàn cầu sẽ hưởng lợi từ chi phí vận chuyển thấp hơn. Biển Đỏ sẽ tiếp tục là hành lang hàng hải quan trọng.
Kết luận
Lưu lượng tàu hàng qua Biển Đỏ khôi phục hơn 60% là tín hiệu tích cực. Lệnh ngừng bắn và chiến dịch Aspides đóng vai trò quan trọng. Tuy nhiên, rủi ro an ninh và chi phí cao vẫn là thách thức. EU, Ai Cập, và các doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ. Với các giải pháp đúng đắn, Biển Đỏ sẽ lấy lại vai trò cốt lõi. Tuyến vận tải này sẽ tiếp tục kết nối thương mại toàn cầu hiệu quả.
Xem thêm:
Mỹ đề xuất thu phí cảng 1 triệu đô la đối với hãng tàu Trung Quốc
