Nội Dung
Vận tải biển toàn cầu biến động chưa từng có vì thuế quan Mỹ
Thuế quan Mỹ làm đảo lộn vận tải biển quốc tế
Chính sách thuế quan mới của Mỹ gây biến động mạnh trên thị trường vận tải biển toàn cầu. Các tuyến vận tải xuyên Thái Bình Dương ghi nhận sự gián đoạn nghiêm trọng. Các hãng tàu lớn như Maersk, MSC liên tục điều chỉnh lịch trình và tăng phí vận chuyển. Nhiều doanh nghiệp châu Á buộc phải tìm hướng vận tải thay thế để tránh thiệt hại. Các cảng biển Mỹ đối mặt tình trạng ùn ứ do lượng hàng tồn đọng tăng cao. Một số cảng Trung Quốc và Việt Nam cũng ghi nhận sự sụt giảm luồng hàng hóa. Các chuyên gia cảnh báo tác động này có thể kéo dài trong nhiều tháng tới. Cục diện vận tải biển toàn cầu đang đứng trước thời kỳ bất ổn chưa từng có.
Mặt hàng xuất nhập khẩu chịu ảnh hưởng nặng
Thuế quan chủ yếu áp lên máy móc, thiết bị, dệt may và nông sản từ châu Á vào Mỹ. Khối lượng container vận chuyển trên tuyến Mỹ – Trung giảm tới 15% trong ba tháng gần đây. Tuyến Mỹ – Việt Nam cũng ghi nhận mức giảm 8% trong cùng kỳ. Các mặt hàng điện tử, linh kiện chịu chi phí vận chuyển tăng mạnh do thuế mới. Nhiều doanh nghiệp chuyển một phần lô hàng sang vận tải đường không để tránh thuế. Tuy nhiên, vận tải hàng không tốn kém hơn và không thích hợp với hàng nặng. Giá thành sản phẩm tại Mỹ đã bắt đầu tăng nhẹ ở nhiều mặt hàng tiêu dùng. Người tiêu dùng Mỹ chịu áp lực giá mới từ những thay đổi trong chuỗi vận tải.
Các hãng tàu linh hoạt ứng phó biến động
Để đối phó với biến động, các hãng tàu lớn nhanh chóng điều chỉnh kế hoạch khai thác tàu biển. Maersk, CMA CGM và MSC đồng loạt giảm chuyến tuyến Mỹ – châu Á để tiết kiệm chi phí. Một số hãng chuyển tàu sang các tuyến vận tải ít chịu ảnh hưởng thuế quan hơn. Các hãng áp dụng mô hình hợp đồng vận tải ngắn hạn thay vì cam kết dài hạn. Một số đơn vị vận tải tăng phụ phí nhiên liệu và phụ phí tắc nghẽn cảng. Cạnh tranh giữa các hãng vận tải diễn ra quyết liệt hơn trên các tuyến còn ổn định. Các hãng nhỏ cố gắng giữ khách hàng bằng cách hạ giá cước vận chuyển. Thị trường vận tải biển toàn cầu đang bước vào thời kỳ phân hóa mạnh.
Xuất khẩu châu Á đối mặt bài toán chi phí mới
Doanh nghiệp xuất khẩu châu Á đang chịu áp lực chi phí logistics và thuế quan tăng mạnh. Việc tìm kiếm hãng tàu uy tín với giá ổn định ngày càng trở nên khó khăn. Nhiều doanh nghiệp tính tới phương án chuyển nhà máy sang Việt Nam, Ấn Độ hoặc Mexico. Tuy nhiên, chuyển đổi chuỗi cung ứng mất nhiều thời gian và đòi hỏi nguồn lực lớn. Các nhà nhập khẩu Mỹ yêu cầu đàm phán lại giá để chia sẻ chi phí thuế mới. Doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp khó khăn lớn vì thiếu năng lực tài chính dự phòng. Một số doanh nghiệp đã phải cắt giảm đơn hàng hoặc thu hẹp quy mô xuất khẩu. Sức ép từ thuế quan đang làm thay đổi bản đồ xuất nhập khẩu toàn cầu.
Cảng biển chịu áp lực suy giảm hàng hóa
Các cảng biển lớn tại Trung Quốc và châu Á đối mặt với nguy cơ dư thừa công suất khai thác. Khối lượng hàng container thông qua cảng Thượng Hải, Ninh Ba – Zhoushan giảm đáng kể. Các cảng biển Mỹ như Los Angeles, Long Beach chịu cảnh tắc nghẽn và tồn đọng hàng hóa. Nhiều cảng đã buộc phải điều chỉnh kế hoạch mở rộng để giảm chi phí. Một số cảng giảm giá dịch vụ bốc xếp nhằm giữ chân các hãng vận tải. Chi phí vận chuyển container rỗng tăng nhanh do mất cân đối lưu thông hàng hóa. Các cảng biển đề nghị hỗ trợ chính sách từ chính phủ để giảm tác động tiêu cực. Khủng hoảng chuỗi cung ứng càng kéo dài, nguy cơ đình trệ càng hiện hữu.
Chuỗi cung ứng toàn cầu bị ảnh hưởng dây chuyền
Biến động vận tải biển do thuế quan gây hiệu ứng dây chuyền toàn bộ hệ thống logistics toàn cầu. Các trung tâm phân phối và kho bãi tại Mỹ đối mặt với áp lực tồn kho cao. Thời gian giao hàng kéo dài khiến nhiều nhà máy sản xuất điện tử thiếu linh kiện. Các hãng logistics phải tái thiết kế lại hệ thống vận tải và kho vận liên vùng. Một số doanh nghiệp đa quốc gia chuyển sang mô hình vận tải nhiều tuyến dự phòng. Các tập đoàn lớn như Amazon, Walmart tăng cường đầu tư vào đội tàu và kho riêng. Những thay đổi này sẽ tái định hình cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu trong thập kỷ tới.
Triển vọng ngành vận tải biển trong tương lai gần
Các chuyên gia dự báo thị trường vận tải biển sẽ tiếp tục biến động mạnh đến hết năm 2025. Mỹ có thể mở rộng phạm vi áp thuế khiến thị trường càng thêm bất ổn. Các hãng tàu buộc phải linh hoạt hơn, đồng thời phát triển mạng lưới vận tải mới. Các tuyến Đông Nam Á – Mỹ sẽ trở thành tâm điểm thay thế một phần cho Trung Quốc. Chiến lược đa dạng hóa nguồn cung và điểm đến sẽ là xu hướng bắt buộc. Các doanh nghiệp xuất khẩu cần xây dựng kế hoạch logistics dài hạn và ứng phó rủi ro. Thị trường vận tải biển toàn cầu đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc sâu rộng.
Kết luận: Một giai đoạn tái định hình sâu sắc
Thuế quan Mỹ đã kích hoạt một đợt biến động chưa từng có trong vận tải biển toàn cầu. Không chỉ chi phí vận tải tăng, chuỗi cung ứng quốc tế cũng bị gián đoạn nghiêm trọng. Các hãng vận tải, doanh nghiệp xuất nhập khẩu và cảng biển đều phải thích nghi nhanh chóng. Tái cấu trúc chuỗi cung ứng và đa dạng hóa tuyến vận tải là xu thế tất yếu. Vận tải biển thế giới sẽ còn nhiều sóng gió trước khi tìm thấy điểm cân bằng mới.
Xem thêm:
Mỹ đề xuất thu phí cảng 1 triệu đô la đối với hãng tàu Trung Quốc
